| Originaltitel | Dialekt | Informant | Genre Form | Genre Inhalt | ID | glossiert | Audio |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| wujænʲsʲəx numtoːrəm eæ̯sʲeæ̯t poɒ̯l jaltoɒ̯rətəm jærreæ̯t | pelym mansi (PM) | Jeblankov, Feodor Ljepifanovich | poetry/song (poe) | Bear Songs (bes) | 1338 | glossed | – |
| Textquelle | Herausgeber | Sammler |
|---|---|---|
| Kannisto, Artturi - Liimola, Matti (1958): Wogulische Volksdichtung gesammelt und übersetzt von Artturi Kannisto, bearbeitet und herausgegeben von Matti Liimola. IV. Band. Bärenlieder. In: Mémoires de la Société Finno-Ougrienne, 114. Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura, 52-71. | Liimola, Matti | Kannisto & Liimola (KL) |
| Englische Übersetzung | Deutsche Übersetzung | Russische Übersetzung | Ungarische Übersetzung |
|---|---|---|---|
| "The Song of the lowering of the bear by his grandfather, the Heavenly God" | – | – | – |
| by Riese, Timothy |
| Zitation |
|---|
| Kannisto & Liimola 1958: OUDB Pelym Mansi Corpus. Text ID 1338. Ed. by Eichinger, Viktória. http://www.oudb.gwi.uni-muenchen.de/?cit=1338 (Accessed on 2024-11-24) |
| wujænʲsʲəx numtoːrəm eæ̯sʲeæ̯t poɒ̯l jaltoɒ̯rətəm jærreæ̯t |
| wujænʲsʲəx numtoːrəm eæ̯sʲeæ̯t poɒ̯l jaltoɒ̯rətəm jærreæ̯t . numtoːrəm eæ̯sʲəmnə soɒ̯tpiʃp keːrɘːwnə am wuttəweæ̯səm . wɘːtʲ wunleæ̯səm man kʷoʃə wunleæ̯səm , wuttə jomsəm , mullə jomsəm . osʲsʲəŋ kum , ʃɘməŋ kum wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl tʲɨɣl keːrɘːw joːnətoɒ̯liːləm joɒ̯ numtoːrəm eæ̯sʲəm keːrɘːweæ̯t sʲiteæ̯ts . towl moːt wuːʃoːlnə ʃuːləntalləm , moːt pɘːwloːlnə ʃuːləntalləm . æk moːtrəŋ sʲitəl jomskpoɒ̯l katʲəlʲpoɒ̯lkəm jaloːimænteæ̯ls . jal toɒ̯r ʃunʃɘɣm : jeæ̯pəxtoːr koməŋ mɘː keːli , keːʃtoːr koməŋ mɘː keːli . nomsɘɣm :“ numtoːrəm eæ̯sʲəm jeæ̯pəxtoːr koməŋ mɘːnə , keːʃtoːr koməŋ mɘːnə amnoɒ̯nəmnə jaltoɒ̯rətæniːtə !” towl pærʃuːləntɘɣm . numtoːrəm eæ̯sʲəm joːmi . “ am keːrɘːwm , axtʃɘːwm amən konnə ʃajlows ? am numəmpoɒ̯ləm mænər tʲimnəŋ poːtər niːls ?” “ numtoːrəm eæ̯sʲəm , næɣ keːrɘːwn , axtʃɘːwn am ʃajlsləm . numtoːrəm eæ̯sʲəm , am moːt wuːʃoːlnə ʃuːləntalsəm , moːt pɘːwloːlnə ʃuːləntalsəm . jomskpoɒ̯l katʲəlʲpoɒ̯lkəm jaloːimænteæ̯ls . ʃunʃɘɣm jal toɒ̯r : jeæ̯pəxtoːr koməŋ mɘː keːli , keːʃtoːr koməŋ mɘː keːli . numtoːrəm eæ̯sʲəm ! næɣ amnoɒ̯nəmnə jaltoɒ̯rətæniːnə !” numtoːrəm eæ̯sʲəm latti : “ næɣ mæn am wunlənmɘːmt olnəkotəltoɒ̯l pætsən , olnəkaʃtoɒ̯l pætsən ? am næɣnoɒ̯nnə jærən jaltoɒ̯rətiːləm , jærən næɣ nʲeːrəɣoɒ̯ at kulʲtəptɘɣn , jærən nʲeːrɨɣpyw at kulʲtəptɘɣn .” am oməlʲtɘɣm pær : “ am os nʲeːrəɣoɒ̯nə mæneæ̯rəm keːreæ̯ls , nʲeːrɨɣpywnə mæneæ̯rəm keːreæ̯ls ?!” “ næɣnoɒ̯nnə jærən toɒ̯rətiːləm , lu joːmi , sæɣr joːmi , wul kan ! jærəŋ jæləmkols joːmi , wul kan ! jærəŋ neː joːmi , wul kan ! am loɒ̯wəm lʲaŋkəm kʷoʃt oːlən ! am loɒ̯wəm lʲaŋkəm kʷoʃt at oːlɘɣn , eːtʲteːnə at kontɘɣn , kʷolteːnə at kontɘɣn . am loɒ̯wəm lʲaŋkəm kʷoʃt oːlx inteæ̯n , toːrs joxttoɒ̯l wunʲʃ woɒ̯rɘɣn , ʃɘːwʃ joxttoɒ̯l wunʲʃ woɒ̯rɘɣn .” numtoːrəm eæ̯sʲəm kʷalɨɣ seæ̯ɣi . mæn kʷoʃə seæ̯ɣi mæn wɘːtʲ seæ̯ɣi , jiɣeæ̯t wunli , kotəleæ̯t wunli . æk mæt sʲitəl kʷalleæ̯t aʃtəs . numtoːrəm eæ̯sʲəm oməlʲti : “ jæjən !” am jisəm . kʷalɨɣoːlnə neːwweæ̯səm . numtoːrəm eæ̯sʲəm oməlʲti : “ am æk lʲaŋkəl oːs oməlʲtiːləm : næɣ tuj joːmɨɣtən , toɒ̯lən oʃəŋ wulməɣ kujeæ̯n woŋkeæ̯t !” numtoːrəm eæ̯sʲəmnə toɒ̯rətowm . amən wɘːtʲ toɒ̯rətowm , amən kʷoʃə toɒ̯rətowm . æk mæt sʲitəl ʃunʃɘɣm : tæŋkərnʲal laptoɒ̯l poɒ̯l worsʲaxəlnə toɒ̯rətowm . liɣn sʲeæ̯kəŋkəl kæʃ pærsʲeæ̯kənʲtɘɣm , nʲoxs sʲeæ̯kəŋkəl kæʃ pærsʲeæ̯kənʲtɘɣm , numtoːrəm eæ̯sʲəmnə toɒ̯rətowm . ta keːm osʲsʲəm tʲi joxts , ta keːm ʃɘməm tʲi joxts . jywlʲaŋk koːntlakəm wuj purnə orrəŋ ʃɘməm , sus purnə orrəŋ ʃɘməm kosʲpəjyw ʃalʲnə peːlʲemeæ̯t sujti , nʲesʲpəjyw ʃalʲnə peːlʲemeæ̯t sujti . nuŋkælʲ sujtɘɣm : “ numtoːrəm eæ̯sʲəm , sar permən ! am næɣ paltənt iləlʲ kajttəp oɒ̯ɣ at kulʲtəptɘɣm , iləlʲ kajttəp pyw at kulʲtəptɘɣm , næɣ paltənt iləlʲ kajttəp luw at kulʲtəptɘɣm , iləlʲ jomp sæɣr at kulʲtəptɘɣm .” towl osʲsʲəŋ ʃɘməmtəl jomsəm . lu kontɘɣm , pæŋk jetəl tatɘɣm , sæɣr kontɘɣm , pæŋk jetəl tatɘɣm , jæləmkols kontɘɣm , pæŋk jetəl tatɘɣm . æk moːtrəŋ sʲitəl kʷæʃ koɒ̯ʃəlaxteæ̯m joɒ̯ : numtoːrəm eæ̯sʲəmnə keːrælməl jalsojtweæ̯səm , eːtʲteːnə at kontɘɣm , kʷolteːnə at kontɘɣm . towl joːmɨɣtɘɣm . sart wunli wytʲ keːt . “ sart , næjtəxloɒ̯lən ! toːrəm kal seæ̯r næjt toɒ̯rətoɒ̯lən , pupɨɣ kal seæ̯r næjt toɒ̯rətoɒ̯lən !” sart næjtəxləx ints . ʃunʃɘɣm : wytʲ kumpeæ̯t lɘwəmləs , woːt kumpeæ̯t lɘwəmləs . am kæʃ ʃokʷərmæntiːləm joɒ̯ , wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l ilpoɒ̯təmləs . ilpoɒ̯təmlɘkeæ̯t oməlʲti sart : “ noːnə waŋkəpyw ! kʷoltəŋ kotəl tʲok i teːtoɒ̯l sʲaŋkərmænteæ̯n , numtoːrəm eæ̯sʲən loɒ̯wəm lʲax kʷoʃt at oːleæ̯sən .” osʲsʲəŋ kum osʲsʲəŋ ʃɘməmtəl iljoːməntɘɣm . amən wɘːtʲ joːmɨɣtalsəm mæn kʷoʃə joːmɨɣtalsəm , æk moːtrəŋ sʲitəl ʃæʃwə ʃuːlənti . wuj lomp lompəŋ tuːsəmtəl , sus lomp lompəŋ tuːsəmtəl sujtkəm : “ ʃæʃwə , jalwuntəlmænteæ̯lən !” ʃæʃwə jalwuntəlmætkeæ̯t , lawkeæ̯t : “ wattulʲp tulʲəŋ kum , kustulʲp tulʲəŋ kum , næɣnoɒ̯nnə mænər koɒ̯rx ?” “ amnoɒ̯nəmnə atʲ mænər at koɒ̯rx .” “ os næɣ mæn koɒ̯rx amnoɒ̯nəmnə jalwuttəltəptəsnə ?” “ næɣ , ʃæʃwə , næjtəxloɒ̯lən ! toːrəm kal seæ̯r næjt toɒ̯rətoɒ̯lən , pupɨɣ kal seæ̯r næjt toɒ̯rətoɒ̯lən !” ʃæʃwə næjtəxləx wunts . æk mæt sʲitəl toɒ̯rəŋ jyw toɒ̯reæ̯t jetəl nʲowmləs , tæɣəŋ jyw tæɣeæ̯t jetəl nʲowmləs . kæʃ joːnətiːləm joɒ̯ wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l kʷænpoɒ̯təmləs , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l kʷænpoɒ̯təmləs . kʷænpoɒ̯təmlɘkeæ̯t sujtkeæ̯t ʃæʃwə : “ noːnə waŋkə pyw ! numtoːrəm eæ̯sʲən loɒ̯wəm lʲax kʷoʃt at olsən , kʷoltəŋ kotəl tʲok teːtoɒ̯l sʲaŋkərmæntɘɣn . noːnə waŋkə pyw ! ʃɘmpoːr teltəlɘɣn . pyxənʲ jæxtəm jæləmkolsnə kontown , æk ʃaɣrplʲex , æk keːrlʲex , towl eæ̯lown ; næɣ iʃmitʲən kulʲəmwytʲ ʃoːʃwytʲ . am soɒ̯tkasp kasəŋ nʲeːlnə peːlʲowm , wat roːsʲə woːlʲə ʃuːləntɘɣm . am eæ̯lowm , kurəm kʷæl koŋkə eæ̯təm peæ̯ʃi .” tunʲsʲkoːleæ̯səm , osʲsʲəŋ kum ʃɘməŋ kum iljoːməntɘɣm . amən wɘːtʲ joːmɨɣteæ̯səm , amən kʷoʃə joːmɨɣteæ̯səm , amxnoɒ̯nəmnə jywlʲaŋk koːntlaːlkəm numtoːrəm eæ̯sʲəm loɒ̯wəm lʲax kʷoʃt at oːleæ̯səm . katʲlʲəpoɒ̯ləm tarwytʲəŋəɣ intəmeæ̯t sujti , sæpəxpoɒ̯ləm tarwytʲəŋəɣ intəmeæ̯t sujti . oːs wɘːtʲ joːmɨɣtɘɣm mæn kʷoʃə joːmɨɣtɘɣm . æk mæt sʲitəl ʃunʃɘɣm : kanʃəwuj ʃuːlənti . “ kanʃəwuj , kanʃəwuj ! toːrəm kal seæ̯r næjt toɒ̯rmænteæ̯lən , pupɨɣ kal seæ̯r næjt toɒ̯rmænteæ̯lən ! sæpəxpoɒ̯ləm tarwytʲəŋəɣ ints , katʲlʲəpoɒ̯ləm tarwytʲəŋəɣ ints .” kanʃəwuj , kanʃəwuj toːrəm kal seæ̯r næjt toɒ̯rmænts , pupɨɣ kal seæ̯r næjt toɒ̯rmænts . toɒ̯rəŋ jyw toɒ̯reæ̯t jetəl nʲowmləs , tæɣəŋ jyw tæɣeæ̯t jetəl nʲowmləs . kʷæʃ towl kʷænʃtiːləm joɒ̯ , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l kʷotsɨleæ̯ts , wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm poɒ̯l kʷotsɨleæ̯ts . “ noːnə waŋkə pyw ! sʲaŋkərmæntəx sʲykərmæntəx inteæ̯sən , oːs ʃɘmpoːr teltəlɘɣn . numtoːrəm eæ̯sʲən loɒ̯wəm kʷoʃt at oːleæ̯sən . kʷosʲpəjyw kʷoltnə kit aŋkəlʲeæ̯n , nʲesʲpəjyw kʷoltnə kit aŋkəlʲeæ̯n wuttən , koːntlən ! numtoːrəm eæ̯sʲən ta numpoɒ̯l lʲax sujts , am næɣnoɒ̯nnə oməlʲtiːləm . iljoːmɘɣn , poɒ̯kəŋ wornə niːlɘɣn . wuːrp oɒ̯kən jeːk wulʲpə talʲktə poɒ̯k tij . næɣ kinʃɘɣn , poɒ̯kpoɒ̯ləl jalwaxtʲiːtə . næɣ tak loɒ̯wiːnə : « nʲowlʲən poɒ̯ŋk oːleæ̯t lotəx oːleæ̯t !” wɘːtʲ joːmɨɣteæ̯səm mæn kʷoʃə joːmɨɣteæ̯səm .” æk mæt sʲitəl ʃuʃkəm : ʃoːlʲ pəl poɒ̯kəŋ wornə niːleæ̯səm . wuːrp oɒ̯kəm jeːk ʃoːlʲ pəl poɒ̯k teːneæ̯t . “ wuːrp oɒ̯kəm jeːk ! am ʃɘməm jetteæ̯li . næɣ amnoɒ̯nəmnə toːrs joxttoɒ̯l poɒ̯kəl waxtʲeæ̯n , ʃɘwʃ joxttoɒ̯l jænɨɣ poɒ̯kəl waxtʲeæ̯n !” tæw poɒ̯klomtəl amnoɒ̯nəmnə jalwaxtʲəstə . am teæ̯weæ̯n soɒ̯tsiːləm : “ kʷoltəŋ kotəl wortaɣl poɒ̯kən toɒ̯in ! næɣ nʲowlʲpoɒ̯rən lotəx oːleæ̯t , næɣ nʲowlʲpoɒ̯rən poɒ̯ŋk oːleæ̯t !” wɘːtʲ jomsəm mæn kʷoʃə jomsəm . ækʷ mæt sʲitəl ʃunʃɘɣm : lusæɣrwoɒ̯nt joːmɨɣti . ton lusæɣrwoɒ̯nt kal mænʲtəl am joːmeæ̯səm . wɘːtʲ joːmɨɣteæ̯səm , mæn kʷoʃə joːmɨɣteæ̯səm , ʃunʃɘɣm : neː joːmi , kum joːmi . neː kal mænʲtəl minsəm , kum kal mænʲtəl minsəm . towl jomkəm mɘːnə kanəm jænɨɣ jaŋkəlmeæ̯n nelsəm , wytʲnə kanəm jænɨɣ jaŋkəlmeæ̯n nelsəm . ʃunʃɘɣm : jaŋkəlm kæntə punəŋ onʲteæ̯p jænɨɣ kɘːr kuj . leæ̯kkatəx inteæ̯səm . moːt sʲimowləm sʲikɨɣtoɒ̯li , moːt luʃəmowləm sʲikɨɣtoɒ̯li . kʷotəm koɒ̯ʃən puwsləm . wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm woɒ̯toɒ̯l peæ̯təmeæ̯t sujti , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm woɒ̯toɒ̯l peæ̯təmeæ̯t sujti . am nomsækəm : numtoːrəm eæ̯sʲəmnə eæ̯rɨɣ sujəŋ oːsəm , eæ̯rɨɣ neæ̯məŋ oːsəm . am numtoːrəm eæ̯sʲəm poɒ̯l weæ̯r wunʃəx nʲureæ̯səm kʷæʃ , numtoːrəm eæ̯sʲəm eæ̯rɨɣ weæ̯rəŋ olneæ̯t , eæ̯rɨɣ sujəŋ olneæ̯t . toːʃəm jywəɣ toːʃlalweæ̯səm , toːʃəm puːməɣ toːʃlalweæ̯səm . ʃoːlʲ pəl numtoːrəm eæ̯sʲəmnə keːrælməl jalsojtəlæməm . kurəm kyːt oːləm kɘːrpyw porkeæ̯t ʃaix woɒ̯ɣəm at joxts . peʃ wuj purn orrəŋ ʃɘməmtəl ʃɘpeæ̯t neæ̯kəteæ̯səm . koɒ̯təm woɒ̯ŋəɣ inʲtəs , lajləm woɒ̯ŋəɣ inʲtəs . towl oːs joːmɨɣtɘɣm , kʷosʲpəjyw mɘː kʷoltɘɣm , nʲixpəjyw mɘː kʷoltɘɣm . ækʷ mæt sʲitəl sujəŋ jeːnə joxtsəm , neæ̯məŋ jeːnə joxtsəm . ækʷ mæt sʲitəl ʃuʃkəm : poɒ̯rtonʲteæ̯p jænɨɣ ʃoːrp peæ̯roɒ̯li wytʲtə . wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl tʲɨɣl tatɨɣpiːləm joɒ̯ , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl tʲɨɣl tatɨɣpiːləm joɒ̯ , wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm alkunʲ peæ̯məŋəɣ intəm , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təm alkunʲ woɒ̯ŋəɣ intəm . sujəŋ jeː ʃɘpəŋ , neæ̯məŋ jeː ʃɘpəŋ . sujəŋ jeː ʃɘppæŋknə am waxtʲəsləm , neæ̯məŋ jeː axpæŋknə am waxtʲəsləm . koɒ̯tlop tunʲsʲət wunʲʃ warsəm , koɒ̯tlop tunʲsʲət ʃilt warsəm . towl oːs joːmɨɣtɘɣm , sujəŋ jeː kʷoltɘɣm , neæ̯məŋ jeː kʷoltɘɣm . sujəŋ jeː kʷoltnə kaləmt , neæ̯məŋ jeː kʷoltnə kaləmt æk mæt sʲitəl ʃunʃɘɣm : sujəŋ jeː nʲal joŋkəmmɘːt , neæ̯məŋ jeː nʲal joŋkəmmɘːt ʃaxtəlʲpæŋkeæ̯p ʃoːrp wunli . wattulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl koːjltəsləm , kustulʲp tulʲəŋ koɒ̯təl koːjltəsləm , pɘːnʲarəmtəsləm . kontəlalkəm numtoːrəm eæ̯sʲəm minnə tul numpoɒ̯ltə , kajtnə tul numpoɒ̯ltə læltneæ̯t sujti , am kontəloɒ̯lɘɣm . moːtpoɒ̯l aŋkəlʲpoɒ̯lkəm moːt wurnə wuttəliːləm , moːtpoɒ̯l aŋkəlʲpoɒ̯lkəm moːt wurnə wuttəliːləm . numtoːrəm eæ̯sʲəm am toɒ̯rəm loɒ̯wi : “ sakə minəm kum pæŋk jetəl tatsən , pyxənʲ jæxtəm kumpyw pæŋk jetəl tatsən . eæ̯nʲ næɣ kojteæ̯lən peæ̯təm ʃæwəŋ kum oɒ̯ɣeæ̯t teːtoɒ̯l wunli , pyweæ̯t teːtoɒ̯l wunli . wuːʃtaɣl mɨreæ̯tnə , pɘːwltaɣl mɨreæ̯tnə teːnəpuːləl at miwə , æjnəpuːləl at miwə . næɣ mojtən iləlʲ tatnə moɒ̯s , næɣ jærrən iləlʲ tatnə moɒ̯s tʲi ʃaxtəlʲpæŋkeæ̯p jænɨɣ ʃoːrpən tærməlnə wuntən ! wɘːtʲ lʲə kʷoʃə wunlɘɣn , nʲaləŋ kɘːp niːli , poʃməŋ kɘːp niːli . turitowleæ̯p nasəŋ nʲeːləl toɒ̯rtown . aŋkə sʲeæ̯l karteæ̯n , jeæ̯ɣə sʲeæ̯l karteæ̯n !” |